PDF
EXPORT
Epistula ad Carmelum Triumviri - 1936
AUTHOR
Epistula ad Carmelum Triumviri
Munificum Poetici Certaminis Conditorem Locris in Bruttiis constituti
____________________________Carmen in Poetico Locrensi Certamine (MCMXXXII) laude ornatum
1
Iniussi indicto certamine currere Locros
2
pergimus indociles animo deponere morbum,
3
quem veterem trahimus delectatique fovemus,
4
Balbini vitio gaudentes quattuor Hagnae.
5
Nos, utut ingenio, quavis excellimus arte,
6
obscuros vulgo populus contemnit et odit,
7
indocti doctique simul. “Num ferre recusant
8
sic tibi quicquam humeri, fingis qui stultus inanes
9
versiculos surda quique aure insistis ineptus?
10
– aiunt –. Nonne satis lassos vexare molestum
11
Orbilium pueros te, si quoque carmina pangis?
12
Nonne vides male conductus mercede magister,
13
cum forte in Flacco nimius te ceperit ardor
14
rectum voce modis reddens qui pertinet ictum,
15
inflatas buccas irridentesque malignas?
16
Discipuli in vultu lege quanti habearis in urbe.
17
Scribere vis aliquid? quaerunt quae tempora, scribe.
18
Si sapis, in medio linques Helicone Camenas:
19
incomptam aut deduc corrupta veste catervam,
20
ut, quae voce graves, specie formaque decorae,
21
dementes stulte, attonitae miracula plebi,
22
claudis procedant pedibus dorsoque tumenti.
23
Quicquid vero effeta sonat, iam tempore longo
24
dissita, Pieridum, paucis audita, senectus,
25
antiquos antiqua novi servare iubemus.
26
Nam tristi moerent elegi qui more Tibulli,
27
quoque Maro aeternam produxit carmine Romam,
28
condidit Aeolio Lesbos quaeque incluta plectro,
29
ipse leges scriptor coetu semotus ab omni.
30
Quae liber aera tuus, quam doctus quamque politus,
31
merebit Sosiis? Haud ista volumina poscit
32
istis apta viris emunctae naris, homulle,
33
nunc Argiletum, non istos pila libellos.
34
Rite voluptati tutus sic undique servi.
35
Vulgari historias narra sermone procaces,
36
quo lasciva Venus male celet casta professum,
37
nudaque de tenui pateant obscena pudore.
38
Finge meretricum perversum turpis amorem,
39
finge dolos, vafra fucatas fraude rapinas,
40
infandumve scelus miris ambagibus artum.
41
Simplex at virtus, animis nec digna morandis
42
inclamet frustra. Defendes? tum sapor ultro
43
rancidus inficiet quicquid dictaveris apte.
44
Quae sic describes, ea habebunt sola favorem
45
securumque ferent claro cum nomine lucrum.
46
Quod si non horres inopem prae laude crumenam,
47
ridiculus, quamquam ipse probas te pectore, multis,
48
insanus laudem speras nomenque futurum
49
vix tribus et scabie correptis notus eadem?”.
50
“Sed mihi cum paucis est haec divisa potestas:
51
ut privus paucis communis habetur acervus”.
52
“Clausus sic idem ferrata vixeris aede,
53
corpore formoso et pulcro spectabilis ore”.
54
Te vero tenues laudamus quinque coloni,
55
de sterili virides nectis qui rure coronas,
56
quique animos auges validamque, Vir optime, dextram
57
praebens, hunc tristem vis sustentare laborem.
58
Laudis sed quota pars, unus si laudat et alter
59
pluribus ignotum? quae post modo commoda cursu
60
spondet praecipiti in diversa volubilis aetas?
61
“At iuvat a Latio Musas audire canoras,
62
nec redeunt positi tam grato foenere nummi”
63
– inquis –. Detinet heu te vox, inluse viator,
64
in vacuum resonans vacuis emissa cavernis.
65
Verum, cui melior mens est, cui rara facultas
66
quidlibet ornandi pulcrumve bonumve, quot adsunt,
67
rem quibus impendas curamque et nomen honeste!
68
Nonne pericli inhiant plenae nunc mille palestrae?
69
Nonne movent animum quae dicunt Pocula forti
70
decertata toro, denso plaudente theatro?
71
Num penitus birotas trusit caeco igne volucris
72
raeda viis? Periit pedibus num gratia velox?
73
Sic florent varie, ut nil quis desideret, horti?
74
quantus amor culto curam convertere flori!
75
Non est versicolor stridat quo munere vortex
76
flammaque viva tonet stupido sublata popello?
77
Haud nat finitimum litus, fert haud mare lintres?
78
Denique iucundis laudatur iure puellis
79
– iam quibus incaluit nostra olim prima iuventa –
80
quae vario populo miscetur Bruttia tellus.
81
Quo iactantior ergo ibis popularibus auris,
82
cultum si statues ludum titulumque venustum!
83
Quod si fecisses, quae nulla est, publica iamtum
84
fama foret. Cunctis digito monstratus ut ires,
85
ut bene cognatis audires, ut bene rebus!
86
dulcius auriculis veniet nihil usque beatis.
87
Adde quod impuleris totam in certamina gentem,
88
cui tam parva cohors promissa ad praemia currit.
89
Victrix contendet pars, pars studiosa favebit;
90
delecti curant comites spectacula mira.
91
Id loca ubique sonant; domus intus ubique, tabernae,
92
furnus ubique, frequens iactat sermone macellum,
93
venale in triviis prostans cicer aere minuto:
94
has laudant, illas emendant, iudice quoque;
95
disceptasque acer quo, pharmacopola, calore!
96
Interea bona laudatus qui publica cures,
97
inclinata iuves qua qui commercia possis,
98
extrahis inde tuae nomen de finibus urbis,
99
civibus in praesens decus exemplumque futuris.
100
Advenit ecce dies: festiva negotia fervent,
101
pictaque velato stant alto pulpita scamno,
102
exceptura Viros, Te primum, pulpita summos.
103
Primo mane nitent viridantes flore columnae
104
frondibus aeriique arcus et vimine texti,
105
ac promptae aurato pendentes cuspide telae
106
purpuraque in rutilo volitans candore sub auras.
107
Undique deducis vicos urbesque minores,
108
Crathida Caulonisque arces laetamque Crotona.
109
Quique micant oculis risus, quae compta vagatur
110
mundities! fremitus qui! quaque ut cuncta renident!
111
utque cavo flatus percurrunt aere sonori,
112
dum crepat igniferis ruptus procul ictibus aether!
113
Haec pater, haec dominus, rex haec tu gaudia prorsus
114
iucundum solem plenos proponis in annos.
115
Pulcrior exiguis haud Locris maxima Roma.
116
Obvia neu fugiant te praeter commoda: namque
117
omne feres, dulci coniunges utile, punctum:
118
nam tibi saepe gement primae suspiria flammae
119
auctoremque tori ducet te plurima virgo;
120
te Geniumque foci tollent ad sidera cives
121
ac sese exercens thalamis fecunda iuventa
122
concordesque lares cautarum et gloria matrum.
123
Haec, dum descriptum mihi carmen lima coercet,
124
idque mora pressum castigatumque lituris,
125
dictabam. Quid enim? Discedes ut pote cultum:
126
utque puer timidus trepido stat corde rogatus,
127
illa probante modo, haec modo corripiente magistro,
128
nares spemque metumque hinc inter obibis acutas.
129
Ut, non mente satis versatum, non satis aptum,
130
haud aeque numeris concinnum, haud viribus aeque,
131
nec nova iuncturis communia reddita verba,
132
varum vel scaurum, pravo fultum pede carmen
133
culpabunt acres emendabuntque severi
134
censores docti nullo te vindice Tarpae:
135
aut delectati te respondere poetae
136
ingenio dicent, apte conducere prudens
137
proposito propriumque modis et divite vena
138
omniaque in morem sibi convenientia ficta
139
imaque non mediis, non discordantia primis,
140
utra parum differt qualicumque obtigerit sors.
141
Victor eris? quantam peperit victoria laudem?
142
Seu piger extremos venies equus inter euntes
143
in mediumve rues palmam rapiesque secundam
144
fortis, periorem victi non ullius unquam
145
fortunam novi. Demissum et vile redibis:
146
scrinia tum pondus servabis inutile, donec
147
charta cacata procul fragilis mitteris… Ilerdam.
Quirinus Ficari.
Idibus Martiis MCMXXXI.