PDF
EXPORT
I fasci - 1936
AUTHOR
THEMES/GENRES
XXXVII. – I FASCI.1
1
fascis, fascio in generale; fasces, ium, m., i Fasci del littore o Fascio Littorio; fasces cum securibus, fasci con la scure.
2
lictores, littori (che portano i Fasci); securis, scure; lictor primus o proximus, il littore che sta vicino al magistrato; caedere virgis, battere con le verghe; securi ferire, colpire con la scure; expedire fasces, sciogliere i fasci (per prenderne le verghe e colpire con esse il colpevole); submittere fasces, abbassare i fasci (in segno di onore).
Magister et discipuli
3
Magister – Fasces sunt magno in usu atque honore in nostra re publica. Quid, Sexte, de fascibus didicisti?
4
Sextus – Fasces lictorii sunt fasciculi bacillorum, vel virgarum, quibus colligata est securis, ferro eius exstante.2
5
Magister – Virgae sunt solutae an colligatae?
6
Sextus – Colligatae, ut est apud Plutarchum, ne sint magistratus in puniendo praecipites.3 Nam, dum expediuntur fasces, mora affertur aliqua, et cunctatione res maturius deliberari potest.
7
Magister – Quo consilio maiores nostri fasces instituerunt?4 Surge, Luci, et responde.
8
Lucius – Maiores nostri voluerunt fasces a lictoribus praeferri magistratibus, ut iis essent non modo insigne auctoritatis et dignitatis, sed etiam animadversionis instrumenta.5
9
Magister – Quomodo magistratus in animadversionibus fascibus utuntur?
10
Lucius – Si quis leniter peccavit, lictor magistratus iussus expedit fasces et virgis eum caedit; si pessimum scelus patravit et est capitis damnatus, lictor eum securi percutit, id est, cervice super lignum extenta, caput obtruncat.6
11
Magister – Aspice, Sergi, hanc depictam tabulam, et explica quid oculis videas.1
12
Sergius – A dextra consul digitum protendens lictori dicit: “Expedi fasces”. A sinistra lictor expedit fasces,1 et ligamina rubra humum deicit. Alter lictor, virga erecta, caedit hominem in medio iacentem et dorsum ictibus praebentem.
13
Magister – Quotiens percutit?
14
Sergius – Ter, quarter, quinques, sex, dum dicat consul: “Satis est”. Postea ille miser emendatus abit.
15
Magister – Bene puerum nostrum!
FACILI DOMANDE.
16
Magister – Sunt quaedam, quae definiri convenit, ut intellegatur, quid id sit, de quo disputatur. Incipiamus a lege. Quid est lex?
17
Marcus – Lex est summa ratio, insita in natura, quae iubet ea, quae facienda sunt, prohibet contraria. Etiam leges hominum scriptae, quae eam naturae summam rationem sequuntur, iubent quae bona sunt, prohibent contraria.
18
Magister – Quid est virtus?
19
Marcus – Virtus est hominis ipsa natura ad quandam perfectionem perducta. Virtus a viro nominatur, nam virtus est propria hominis, qui plurimum valet corporis fortitudine, plurimum animi probitate atque integritate.
20
Magister – Bene puerum nostrum!
Original Footnotes
-
1) La storia dei Fasci è antichissima, e risale, come lo stesso Livio scrive, agli Etruschi, dai quali i Romani presero la sella curulis e le alter insigne dei magistrati. Poichè essi stanno a rappresentare l’autorità dello Stato, anche dopo la caduta di Roma, risorsero più volte, e più volte, fino ad oggi, raccolsero intorno a sè il popolo italiano risorto e credente negli immortali destini di Roma
-
2) exstante: “rimanendo fuori”.
-
3) Plutarchum: scrittore greco, n. a Cheronea nella Beozia, m. verso il 120 d. C.
-
4) suo consilio: “a quale scopo”.
-
5) praeferri: “fossero portati innanzi”. Infatti i littori precedevano il console. – insigne: “distintivo”. – animadversionis: “di punizione”: nota la frase animadvertere in aliquem = puniere uno.
-
6) peccavit: “ha fatto una mancanza”. – capitis: “a morte”.
Critical Notes
-
1) expedit fasces: originally expedit fasces", corrected by FLT-editors.
FLT Notes
-
1) The image in question can be found below.