III. Id. Febr. MCMXXIX - 1933

INTRODUCTION

The following text is taken from the "Sezione umanistica" in Il mondo classico 11, 1-2 (1933), pp. 149-150 where it was published together with two other Latin poems by Napoleone, the Carmen lustrale and a Latin translation of Carducci's "Ode to Garibaldi". 

III ID. FEBR. MCMXXIX

_________
1
Audite, cives; eia animum, boni,
2
praebete vati; Numine credite
3
quae sum sonaturus probante;
4
ringitor ac rabie malignus.
5
Finire Tibris qui trepidaverat
6
bis sena lustra ut murmure lugubri
7
Urbem replere ob iura coepit
8
Pontificis violata sedis,
9
repente summa laetitia fremens
10
clamat: QUIRINI MAGNA PALATIA
11
ET VATICANA ARX DESTITERUNT
12
DISSIDIO MALE PERTINACI.
13
I, Fama, rerum nuncia, praepete
14
penna per orbem maius et edoce
15
hac re nihil praeclariusque
16
romuleam stupuisse terram.
17
At iam furentes undique gaudio
18
voces feruntur sidera ad ardua;
19
omnes io dictant ovantes,
20
templa sonis resonantque festis.
21
Summusque trino qui diademate
22
nitet Sacerdos vesteque candida
23
effert gradum tandem expeditum
24
sacrilegis sine more vinclis.
25
Rex ille vano haud nomine noscitur
26
sed re colendus non sine fulgido
27
sceptro; Deo nos gratulamur
28
Italia scelus esse abactum.
29
Quis credidisset si cecidit mora
30
spes cuique longa, sique cupiditas
31
sensim quievit, taeduitque
32
plus nimio exagitasse causas?
33
Iniuriosae, consilio Dei,
34
culpae steterunt et Capitolium
35
et Caesarum aedes impudentem
36
fornicis exhibuere vultum,
37
caeleste donum quo melius queat
38
urbis videri principis urbium,
39
est quippe propugnaculum illi
40
indomitum fidei supernae.
41
Nunc, Roma, gaude nomine maximo,
42
gaude superbae lumine gloriae:
43
praesens tibi Numen severam
44
imperat explicuisse frontem.
45
Vides ut atro in pulvere belluae
46
formidolosae, quae abstulerant tibi
47
divinum honorem, comminutis
48
corporibus iaceant peremptae?
49
Adstat tibi Vir, cui sapientia
50
et corde firmo non similem prius
51
miratus orbis aut secundum
52
fortiter imperitare genti.
53
Signanda felix haec melioribus
54
dies lapillis; sole sub aureo
55
longe notas praestabit inter
56
perpetuo memoresque fastos.
57
Benite, salve! quid tua novimus
58
mens diva possit vivida et indoles,
59
caeloque demissum tuendo
60
te decori Italiae fatemur.
61
Spectaris ut nunc undique gentium
62
olim insolenti cum fide te canet
63
vates die calcata longo
64
intrepidum reparasse iura.
65
Nos te sequentes, cui praeit inclitus
66
honos et alis gloria fulgidis,
67
virtute Romanorum atroci ac
68
nomine nobiliore donas.