Si quis forte quaerat quo die, quo pacto, qua fortuna, tam cruentum. atrox, immane bellum, ad quemdam tandem exitum pervenire possit, quis, quando, quomodo verbis vel tacito quodam nutu, respondere audeat?

Cum tot millia hominum, tot populi, tot arma simul et invicem certent et conflictentur, quae spes, qui metus, quae mentis lusus vel irrisio, quae caeca vel praevidens caelestium et humanarum rerum divinatio, quod somnium nullam vigiliam exspectans, quod signum aut simulacrum nulli verae formae respondens, quis error nequiquam vera persequens, quod poetarum vel vatum visum fictum et commenticium futura et occulta eventa detegat et patefaciat, deferat et illuminet, tot tantaque nostra, futuraque mala (tot tantisque velis et arcanis obvoluta) novo et insperato lumine declaret et illustret, cum adhuc modo ignea tela, globi ignivomi, urbium et navium incendia, impiam et nefariam et quasi furialem lucem per quassatum et excruciatum terrarum orbem effudisse et effundere videantur?

Quo signo, quo iussu vel imperio, arma cessent, incendia extinguantur, cum (innumeris et ingentibus ignibus iampridem flagrantibus) alii et, si fieri possit, plures et maiores urgeant et immineant, tanta vi, ut quae iam penitus labefacta concidere videantur, maiore clade perdere valeant?

Quod numen, quae terrestres vel caelestes opes, quae fides firma et constans aut sui ipsius inscia et nescia, quae superhumana vis aut virtus, aut virium et opum mirabilis et nova consensio, quae fortuna, qui casus, quae procella omnium procellarum dominatrix et victrix, quae pietas, quis amor omnibus amoribus flagrantior, quod praemium vel munus, omnibus praemiis et muneribus praestantius, quae immerita peccatorum et criminum venia et oblivio, quae inexorabilis poena et damnatio, quae irreparabilis clades, qui sublimis magnificusque triumphus, quae incredibilis rerum et hominum restauratio et renovatio, quae rerum et hominum insperata resurrectio, quae vox omnes clamores et gemitus superans, quae manus pia vel minax, qui ramus oleae vel palmae, quae albescens aurora, qui fulgentior et fulgentiores radios effundens sol, quae modo remota sed mox instantia sidera, quae de caelis provida et omnipotens mens, quippe omnia contineat et nulla vi, nullis finibus contineatur, quae tandem corporum et animorum insanabilis lassitudo, cum male optata mala perficere nequeat, tot malis occurrat, tot miseris subveniat, tot calamitatibus succurrat, tot moris remedia paret?

Quisnam, quidnam invicem saevientes exercitus dividat, e cruentis manibus cruentos gladios extorqueat, animorum iras et odia leniat et compescat, tot insanientes et obscuratas mentes illuminet et sanet, per terras, per aquas, per aerem proelia interrumpat, et tantum bellum, tanta bella in unam desperatam quietem et pacem componat et commutet; novas leges, nova foedera, novos ordines, nova populorum regimina, novam vel potius veterem Dei religionem et cultum instauret et restituat; postremo novos homines, novas hominum animos et mentes penitus et funditus effingat et creet?

Fuerunt nuper qui forte putarent duos Europae populos de orbis terrarum imperio contendere posse, Britannos et Germanos. Britanni aliquot per saecula, maria omnia tanta fortuna et opibus dominati sunt, ut nullum litus, nullae oceani orae, arma et minas Britanniae effugere possent. Cum autem nulla fide, nulla religione, nullo foedere, nullo iuris discrimine, continerentur, ubi de suis rebus, negotiis, opibus ageretur, Britanniae vires in dies augeri et effundi videbantur, tam longe lateque ut de iis potius quam olim de Hispanis dici posset, numquam in eorum finibus solem occidere. Et tanta erat impotentia et huius gentis effrenata temeritas ut unicuique populo invideret qui, sua iura et negotia spectans, minas, blanditias, insidias Britanniae aut contemnere auderet aut effugere conaretur. Itali ipsi, cum suo iure et opibus freti, in Aethiopas (qui a Britannis incitati, violatis foederibus, patriam nostram usque lacessebant), arma laturi erant, fraude et insidiis a Britannis circumventi sunt, qui, simulata Aethiopum tutela, quinquaginta vel plures populos contra Italiam arcessiverunt et coegerunt atque iniquis et inanibus (ut hoc verbo utar) sanctionibus, Italiam terrere et deterrere conati sunt. Cum vero Italia, Mussolinio duce, qui Italos recta pergere iussit, conflatam coniurationem et pueriles minas contempsisset atque audaci et brevi bello, barbaros hostes, Britannorum pecunia et promissionibus commotos, subegisset, irati Britanni quod despecta iamdudum Italia Britannici imperii monitus et minas et prope universi terrarum orbis opes parvi pendere ausa esset, iram et odium aliquamdiu continuerunt, ut, quandocumque possent, ulciscerentur. Galliam igitur nutantem et finitimas Germaniae opes pertimescentem sibi falsa fide adiunxerunt et alios populos temptaverunt et sollicitaverunt, si forte pecunia et blanditiis pro irata et pavida Britannia mortem obire vellent.

At Germania iampridem Versaillensi foedere oppressa decurtatis finibus, patria in duas partes scissa, pecunia extorta, opibus, victorum impotentia, attenuatis, certantibus invicem discordia partibus, tandem auctore et duce Hitlero, qui clarum et secundum Mussolinii exemplum secutus erat, solutis manibus et animis quos turpia foedera vinxerant, renovata spe et fide, patria, uno duce et signo, in unum coacta, novas et maiores vires invenit et suscepit ut, quo crudelius et impotentius contenta et oppressa esset, eo magis resurgere et opibus pollere videretur. Vetita arma arripuit, ex violatis finibus erupit, Austriam discordia nutantem et maiorem sororem invocantem sibi adscivit, Germanos fratres a Bohemis oppressos, monitis tantum et pacifico foedere e servitute solvit et vindicavit, deinde Bohemiam ipsam, antea cum Gallis et Britannis coniurantem, mox, deficientibus sociis et desperata re, Germaniae misericordiam et praesidia invocantem, sub sua tutela accepit. Neque quiescere, arma ponere, spes intermittere videbatur, dum omnes Germanos in unam et firmissimam patriam convocaret.

Mussolinius et Hitlerus, similibus consiliis et armis, suam quisque patriam vindicaverant et restauraverant, per easdem vias et itinera ad eamdem metam processerant, tanta animorum concordia et consensu, ut communi spe et mutuo studio potius quam iusto foedere obstricti et adacti viderentur, Italiae et Germaniae societas Axis visus est qui nullo pacto frangi vel dilabi posset et quem circa ceteri populi se ultro congregaturi essent, qui novam Europam sui iuris et aequioribus foederibus vinctam expeterent et deposcerent.

Germaniae et Italiae societas cito suas vires et opes experiri potuit. Cum enim Britannia et Gallia, ut antea memoravimus, falsis blanditiis et promissionibus, Bohemiam adversus Germaniam incitarent et ea iam bellum illatura esset, vox Mussolinia audita est quae exercitus continuit, bellum arcuit. Monachensi foedere iras et animos mollivit et imminentes clades ad tempus distinuit. Nec facile tam atrox bellum exortum esset si postea Ducis vox, surdis auribus clamans, exaudita esset.

Cum autem Europae populorum arma et animi vix continerentur ne in aperta bella irrumperent et conflagrarent, procul, ultra Oceanum et ultra Asiae deserta et montes, alii populi, spe aut metu admoti, nostras res respiciebant; hinc Foederatae Americae Respublicae, hinc Nipponense imperium. Hoc, cum tertio iam anno bellum in reluctantem Cinam intulisset, ut novus et civilis ordo in Asia instauraretur, in proterva et subdola impedimenta inciderat quae Britannia et America obiecerant, concordes ambae ut quae, iuris specie, vi et fraude per multos annos arripuerant, servare possent. Cum Iaponiae facile pateret in Europa, potius quam in Asia contentionum et certaminum cardinem vel Axem forte insistere, Germano-Italico foederi et Axi favit, quo Tripertitum foedus infragilius videretur et facilius utriusque terrae iura et res servari et propugnari possent.

At ultra Oceanum, Foederatae Americae Respublicae iniquis oculis et animis Axem et Tripertitum foedus despiciebant et cum invidia tum metu commovebantur, sed bellum suscipere non ausae, aperte contendere veritae, clam et furtim Britanniam et Galliam subdolis artibus incitabant, ut Germaniae et eius sociis palam vel clam obstarent, plurima et maxima pollicitae, cum in nullum porro discrimen adduci vel periclitari vellent. Cum vero Americanae Reipublicae nulla prope esset rei militaris exercitatio, nulla laudis et decoris sollicitudo, nullum iustitiae studium, nulla divinarum aut humanarum rerum religio, sed tantum lucrorum et negotiorum cura, divitiarum caeca aviditas, pecuniae effrenata cupido, auri sacra fames, cum suas tantum res animadverteret, sibi uni consuleret et cetera omnia contemneret, auro quidem et opibus non armis pugnatura videbatur, tanto cunctandi studio ut summo tantum metu aut maximis lucrorum illecebris bellum ultro susceptura esset. Unum tamen ei in animo erat ut, cum Britannia in diutinum et anceps bellum implicita esset quo eius robora et opes paulatim labefierent, ditissimum pessum iret imperium, sparsa matris membra, ad extremum discrimen adducta, in avidas Americae manus vel potius ungues facile conciderent; quae ad tempus, auxilii specie, interventura esset et, non fidi socii in socium more, sed rapacis vespillonis in spoliandum corpus, omnia comprehendere et surripere posset. Nec forte praesentiebat iis ipsis qui aliena per insidias petunt aliquando pro se et sua salute luctandum esse.

Sed quis iam imminentem conflagrationem continere poterat? Cum Germania, ut rescissam patriam coniungeret, de Dantisco et Poloniensibus faucibus, quae inter desecta populi membra interiecta erant, cum Polonia agere et pacisci vellet neque difficile videretur communi consensu, foedus constitui posse, Polonia, incitamentis et illecebris Galliae et Britanniae eo vecordiae adducta est, ut pactiones repelleret, a pace et salute abhorreret, immo in subiectos sibi Germanos vi et caeca impotentia saevire auderet. Cum iam iratae Germaniae arma in Poloniam irruperant, una et inanis Mussolinia vox insonuit. Sed quis eius vocem in tanto tumultu clamantem audire, quis Britanniam metu et ira penitus insanientem continere posset?

Italiae non exauditae arma paullisper steterunt dum et ipsi fatalis dimicandi dies exsurgeret.

E cruento illo die atrox conflictio exarsit et prope universum orbem terrarum ira, sanguine, terrore, polluit et corrupit.

Gallia et Britannia utraque pro Polonia, vel potius pro suis rebus et rationibus Germaniam adortae, magna animorum caecitate et temeritate, confidebant, illa Maginotensi vallo, quod suos fines custodiret, haec, maritima obsidione, quae navibus et piraticis rapinis Germaniae commercia interrumperet, tanta vi et impotentia ut hostis, omnium rerum inopia, ad deditionem (ut iam anno millesimo nongentesimo duodevicesimo) obstringeretur.

Sed ut tumidum flumen, ruptis aggeribus, in campos irrumpit tanta vi et impetu ut nullis naturae vel artis opibus contineri possit, Germanorum arma e finibus exorta, undique irruerunt; primum Poloniam frustra reluctantem (nullo praesidio a Britannis allato) paucis diebus usque ad extremos fines invaserunt, deinde Daniam et Norvegiam, ut Britanni, tutelam pollicentes, arcerentur, celerrimo navium cursu, coram Britannis ipsis insidias minantibus, incredibili audacia occupaverunt, iisdem Britannis expulsis qui pavida temeritate apparuerant et confestim dilapsi sunt; postea per Batavos et Belgas, ut Britannorum et Gallorum instantium consilia praevenirent, in finitimam Galliam irruperunt et, scissis et fusis utriusque hostis copiis, Britannos perterritos ad ignominiosam e Dunquercensi portu fugam coegerunt, Gallos iam improvide munimentis confisos, mox, exercitibus devictis, Lutetia occupata, Maginotensi vallo superato, omni spe destitutos ad deditionem adduxerunt; postea Graeciam quae temere in Illyriam invaserat, et Serviam quae accepto iam foedere, subita seditione, defecerat, paucis diebus debellaverunt, naturae et hominum propugnaculis usque ad Olympi cacumina et ad Cretae litora, terra, mari, aere superatis; postremo Sarmatorum rempublicam (quae sub signis falcis et mallei aut pavide nutans aut morose reluctans, ingentissimam armorum et militum copiam conflaverat, quibus, ferro et igni, potius quam voce et opinionum consensu omnes terras cultu et humanitate florentes non modo subigeret sed funditus vastaret ac diriperet), longe lateque armis occupaverunt, regionis amplitudine, agrorum et urbium vastatione et ceteris Ducis Hiemis impedimentis frustra obstantibus, tanta virtute et fortuna (sociis insuper Italis, Finnis, Pannoniis, Romanis adscitis), ut Uralium culmina, Europae, non victoriae fines fore viderentur.

Italia quae a belli initio Axi et tripertito foederi fidem renovaverat et se non neutrius partis esse sed nondum bellum gerere professa erat, aliquot post menses, cum iam Gallia devicta nutaret et Germaniae copiae undique irrupissent, armis, opibus, animis, Ducis iussu et monitu, comparatis, in Germaniae et sui ipsius hostes bellum intulit.

Italiae arma primum celeri impetu Alpes innumeris naturae et rei militaris propugnaculis munitas superaverunt et invasam aliunde a Germanis Galliam ad indutias, positis armis, coegerunt; postea terra, mari, aere in Aegyptum irruerunt, deinde furtim et raptim ab hostibus interceptam Lybiam recuperaverunt et a maioribus iterum iterumque hostium conatibus servarerunt: alibi Graecis, Britanniae auro corruptis et incitatis, Illyriam adortis, firmissime exiguis copiis, obstiterunt; deinde, debellata Servia, cum Germanis armis coniunctis, Graeciam ipsam et finitimas insulas domuerunt et occupaverunt, postremo, una cum Germanis et ceteris sociis in Sarmatiam bellum attulerunt et, hostilibus fusis copiis, ultra Niprum et usque ad Tanaim, triumphalibus signis pervenerunt. Interea in Aethiopia quam iterum atque iterum Italicus sanguis cruorque redemerat et sacraverat, in Aethiopia omnino a patriae finibus et opibus remota, undique invasa, deficientibus auxiliis, nulla subsidii spe, minimo armorum et militum numero, maximo tamen animorum et virtutis robore, in ultimis et intimis regionis partibus prope Tanam lacum, Britanniae cupiditati obnoxium, tanta fortitudine et pertinacia innumeris hostibus et armis diu restiterunt, ut non modo Italorum omnium fraterno penitus animo celebrarentur, sed propter novum et incredibile miraculum et portentum Deo ipsi undique laudes et gratiae referrentur.

Britannia non militari certamine sed tantum maritima obsidione confisa erat, qua commeatus et ceterarum rerum copiam intercipere posset; quarum inopia fortiorem armis hostem ad deditionem obstringeret. Primo belli tempore eius classes non modo hostes adortae sed non bellantes populos vi et minis lacessentes et vexantes, operam dederunt ne Germani, non modo aliena emere et comparare, sed ne sua quidem vendere et exportare possent. Cum autem, occupata Norvegia, pacatis Batavis et Belgis, Gallia ad deditionem adducta, finitimorum marium litora a Pyrenaeis usque ad Gelidum mare in Germanorum potestatem venissent, Britanni non amplius Germaniae commercia et negotia intercludere valuerunt. Contra Germani, cum tot portibus et oris uti possent, ad Britanniae insulas et classes adoriendas, graviore obsidione litora, naves, Britanniae commercia aggressi et insidiati sunt et, omni nautarum cursu intercluso, Britanniam ipsam, ipsius armis petitam ad summam rerum inopiam adduxerunt. Non solum enim submarinae naviculae per maria ab insidiis exortae, torpedines immittunt quae naves frangant, incendant, submergant, sed etiam aeronaves, iisdem marinis iaculis instructae, de caelo in aquas mortalia missilia demittunt, quae statim, recto itinere, in naves nequiquam ferro munitas et frustra reluctantes et refugientes insinuantur, tanta pernicitate et pernicie, ut puncto temporis ingentissima quaeque moles perfracta submergatur.

Et per undas procellosas, sub caelo tenebris caeco, non modo res et opes funditus delentur, sed eidem fato obnoxii, labore, gelu, aquis, vulneribus affecti, nautae et milites miserrimam mortem obeunt. Nec tamen, cum vires desint, virtus quoque et animus deficiunt; sed morientes iuvenes extrema voce Patriam, dilectissimam matrem, invocant et certae victoriae plaudunt.

Ceterum satis non sunt infestissima tormenta quae olim a millibus millium militum cruentissimis proeliis usui fuerunt, sed quae fera quaedam et insatiabilis Furia vel potius ferocius hominum ingenium invenit, ad vulnerandos, interficiendos, extorquendos homines adhibentur: ignea cuiusvis formae iacula, manu iniecti globi, flammiferae glandes, certatim ad prosternendos et excruciandos homines adiuvant et coniurant; nec non essedorum, mobilium testudinum, ferratorum carrorum innumerae et giganteae moles campos, silvas, castra, urbes, rupes ipsas illidunt et quassant, omnia quae sibi occurrant calcantes et superhumana feritate perfringentes.

Nec aer et caelum tuta et secura a caede et exitio extant; nam aeronavium mille formae et genera ad summam altitudinem pervolant et belli more instructae, proeliantur: haec, missilia mortifera demittunt quae res frangant vel incendant, mulieres et pueros una sub ruinis opprimentes, haec, hostiles aeronaves venantur et petunt ut eas a suis civibus et copiis deterreant et arceant. Incenduntur et franguntur aereae moles; victae machinae, vi motrici corrupta, nutantibus alis, deficientibus alimentis, in terras praecipites concidunt. Aeronautae, si forte supersint, sua sponte, ut salutem petant, super patulo et curvo tegmine extento, quo levius et tardius minore periculo demittantur, per aera devehuntur. Nec raro, ductorum iussu, turmatim, ut instructae aëris acies, eadem arte, simul delabuntur et cum solum attigerint, subito conglobati, furtim et raptim, vias, aedificia, urbes, munimenta petunt et vastant, ut brevi tempore longe lateque ruinae, excidia, terror dilatentur.

Itaque non modo in castris et aggeribus, inter agmina et bellicas acies pugnatur, sed longe a finibus et a prima aciei fronte, in longinquis et olim securis urbibus. domi quidem et inter domesticos parietes, bellum et caedes insinuant. Per obscuratos arte et metu vicos, infestus auditur sibilus et mox ex operis, ex otio, ex epulis e spectaculis et ludis, e somno, raptim solliciti cives diffugiunt et ad squalidas latebras, ad inhospita receptacula properant, ubi, taetro et humido loco, urgente hiemis frigore, corporibus succincta veste torpentibus, nudis vel male tectis pedibus, per horas multas magno labore et sollicitudine versantur, dum ex instantibus desuper de caelo aeronavibus assidua vice recurrentibus, ignivomi et mortiferi globi, soluti, demittuntur, qui dirupti aedificia evertant aut incendant. Nec semper latebrae tutum refugium praebent nec salutem ac vitam servant; nam saepius aedificia superstructa, desuper vel funditus perculsa, concidunt et sub ipsorum ruinis, receptacula ipsa et male confisos profugos obruunt et sepeliunt.

Laborant homines etiam rei frumentariae inopia; nam, demersis continuo navibus, clausis finibus, maritima obsidione commeatu intercluso, proeliis et terrarum vastitate desertis et infecundis agris et perditis messibus, annonae et ceterarum rerum egestate, victui modus imponitur et tantum annonariis chartulis vel tesseris viritim distributis, quae vitae usui sunt emere licet et tam rara et exigua ut quotidie videas mulierum, puerorum et ipsorum forte hominum miserabilem, defessam, impatientem pompam ad macella et ad tabernas concurrere et stipari; quod egestatis miserrimum spectaculum, tantum pro maioribus laboribus, sollicitudinibus, luctibus parvi pendi potest.

At domi, absentibus patribus, viris, fratribus, filiis pro patria pugnantibus, ancipiti bello, raris et acerbis nuntiis, cum mulieres omnes, tum potissimum puellae excruciantur. Dum vero patriae necessitatibus student, hominum absentium officiis virili animo, feminea suavitate succedunt, ad iuvandas et consolandas domus luctu aut metu lacrimantes praestant et muliebri manu et acu pro militibus assiduam dant operam, tamen luctu et sollicitudinibus circumdatae et oppressae, promissa nequiquam fide dolentes, remoto et periclitante sponso, amoris sensibus sanguine et angustiis obumbratis aut in imo tantum corde reconditis, spe victa metu, metu pietate, pietate horrore et angore, omnibus denique animi motibus, corporum et animorum lassitudine; forma et iuventute, inopia et lacrimis, dedecoratis, suspectis gaudiis, abhorrente a labiis risu, illicitis ludis et iocis, Terpsichores ipsius blanditiis et voluptatibus interdictis, sordida et obsoleta veste non amplius ornatae sed neglegenter tectae, uni Deo confisae, materno pectore, si liceat, haerentes, mille spes in unam spem, mille metus in unum metum, mille fletus in unum fletum, mille preces in unam precem confundunt.

Quae cum scripsissem et editurus essem, alii de vetere bello nuntii, alius aliunde novi belli fragor ad nostras aures pervenit; alios populos bello contra Sarmatas associatos; pertinacem et strenuam repugnandi constantiam Italicorum militum in Aethiopia compressam tandem et infractam, bellum ultro ab Iaponia Foederatis Americae Rebuspublicis et Britanniae indictum, his et illis alios adscitos socios, ampliorem belli sedem, atrociora in terris, maribus, aere spectacula, acriorem hominum in homines vim et odium, flagrantem armis ultimam Asiam, cruentum et vastatum mare antea nomine et fato Pacificum, de cuius dominatione et imperio inter Asiam et Americam summis opibus (sed adhuc audacter adoriente et armis triumphante Iaponia) dimicatur.

Cum autem tot, talia, tanta supervenerint quae in dies hic metus, hic spes et ubique omnium admirationem pariant, quis dubitet quin summas res, iam penitus immutatas attingere velim?

Atqui tam ingens moles, tam praeceps est rerum cursus ut in praesentia me vires, animus ac praesertim tempus deficiat: itaque omittere malo quae nullo pacto negligere vellem.

Cum igitur ad proximum et forte opportunius tempus quae nondum ad exitum adducta in dies evolvantur differre coger et quae de bello et patria animi nostri voveant ac summis labiis haereant ad certam victoriam reservare patiar, matrum tamen spes et lacrimas praetermittere non valeo.

Cum sol occidit, cum tenebrae domos et urbes involvunt, cum arcendis hostium incursionibus, munimenta antiaerea parantur et lumina omnia obscurantur et subito sibilans per silentia signum ad latebras fessa corpora impellit et adigit, sollicito matris animo omnia subeunt belli pericula; horrificae per campos caedes, demersae et incensae naves, praecipites de caelo aeronaves. Perterrita et insana mens perspicit horrisonum tormentorum fragorem, mortuorum dolentes imagines, aggeres ferro ignique perculsos, ignivomorum telorum crepitus, corpora vulneribus cruciata, prostrata per solum imbre, luto, sanguine prolutum et infectum. Hinc ploratus, hinc gemitus, undique desperatae voces ferino sonitu ululantes, minae, deprecationes, execrationes, impia in Deum et nefaria verba, non domitae irae, non exhaustae lacrimae.

Hinc uxoris, hinc filii implorantem vocem audire opinatur, quam lugubris echo ignivomorum tormentorum fragori immiscet: ipsa metu, spe, pietate commota, vocem quam celerrime persequitur per aggeres, per fossas, per ardentia castra, per corpora humi iacentia, per tenebras quae omnia involvunt et maiore terrore complent; passis per terga capillis, lacerata veste, nudatis cursu pedibus sanguine et sanie infectis, torpentibus artubus; mille curis anxia huc illuc volitat; sed nihil nigrore patet, gemitus et ploratus magis magisque recedunt et evanescunt; mater currens, procidens, resurgens, gemens, implorans, inexorabiles campos fatigat, dum, prostratis viribus, obcaecata mente, desperata re, suipsius inscia in sanguinolentum solum inter languentia aut immota corpora procumbit.

Quot horas, quot dies, quot annos sanguini et morti sacros iaceat dolorosa mater ut quondam Virgo Deipara ad Filii redemptricem Crucem, dolorosa mater, cuius aegritudo et fletus cumulant et confundunt aegritudines et fletus omnium matrum, quae innoxiae vitam suam pro liberis, pro militibus, pro miseris, pro morientibus et mortuis, pro meritis et immeritis oblaturae et immolaturae sunt?

Sed, ut Virgo illa dolorosa tandem, ut Filius tertio die a sepulcro et ab Inferis resurrexit, se extulit et ipsa, socia simul et compos Divinae Redemptionis et Resurrectionis, non aliter mater illa dolorosa, omnium languentium matrum imago, tandem e dolore, e sopore, ex immemori veterno reviviscit; arrecta, defixos oculos circumvertit, dolentes artus extollit, omnia circumspicit. O! non amplius tenebrae, belli et caedis cruentos campos obvolvunt. Deo laus sit! Ab ultimo caelo pallida lux apparet, sensim albescit aer, collium culmina rubescunt, inter rescissas nubes sol tandem erumpit. Post nubila Phoebus! Deo laus sit! Cessavit nigra nox, miserarum animarum tenebrae diffugerunt; novum solem, novam lucem, vitam novam, alteram redemptionem et resurrectionem, Dei misericordia et pietas nobis rursus largitur. Nec novus sol, dies novus alia et atrociora bella illustrabit, sed divinitus oblatam pacem, pacatos animos, vindicata populorum iura, maiorem et firmiorem Patriam, tutas et inviolatas domos, recta et iusta opera, cultos et non vastatos agros, redditos parentibus filios, redditos liberis parentes, orbem terrarum ad Deum rursus adductum, redditum paenitentibus et caelesti venia redemptis hominibus Deum.