PDF
EXPORT
Redeuntes ex urbe coloni - 1933
AUTHOR
THEMES/GENRES
REDEUNTES EX URBE COLONI
Humanissimo Ernesto Fuld
praeclaro Latinitatis cultori.
1
Iam sol excelsos rubeo velamine montes
2
advelat moriens nebulaeque in valle recumbunt;
3
et iam mercati redeunt ex urbe coloni,
4
multa inter sese vario sermone serentes.
5
“Quae tua sors hodie?” Pastor deposcit euntem,
6
pone duos torta qui ducit fune iuvencos.
7
“Prospera non mea sors”. Quaerenti talia reddit
8
ille. Prior tunc: “Hos agnos, ait, ipse coemi,
9
alba queis iam lana pedes descendit ad imos”.
10
“Sus erat in vili. Mihi non est uberior glans.
11
Hoc anno impasti redeunt ex quercubus apri.
12
Ilex (haec patulis ramis assurgit in auras)
13
est mihi, quae teneros natos cum matre quotannis
14
glande saginabat. Similis non cernitur usquam.
15
Non tot ramiferas frondes, quot onusta ferebat
16
fructus. Heu damnum patior delusus acerbum!”.
17
“Longa tibi spes at venturos restat in annos”.
18
“At, perhibent, suffultus qui spe vivit inani
19
ipse canens moritur”. “Audivi semper et illud:
20
Spes alit agricolas urgetque benigna volentes”.
21
“An pingues vitulos potui venundare? Nullum
22
emptorem, pretium saltem qui solveret aequum,
23
inveni”. “Superatne tibi, dic, graminis herba?”
24
“Heu contrita nigro sub nimbo decidit alta!”.
25
“Non emerem, tenerae pecudi cum pabula desunt.
26
Frustra quaesieris, nimio cum sidere tellus
27
arsit. Cum redeunt impasti ex saltibus agni,
28
vendendi non est tunc, non est tempus emendi.
29
Tum manibus vacuis alio demitte petentem;
30
tum, si conserves, praebe moderatus avenas”.
31
Talia, dum repetunt pastores tecta, loquuntur.
32
Deveniunt alii duri fortesque coloni.
33
En qui cogentes agitant armenta bubulci.
34
Sordidus en, niveos tauros qui ducit, arator;
35
en sequitur retro pando qui nixus asello
36
accelerat metam. En gradiens qui cantat ad auras:
37
“Flos viridi in prato fragrantem pandit odorem;
38
exsolvunt volucres tenui de gutture carmen.
39
Iam blandum rediit tempus vigilantis amoris.
40
Te videam fac. Iam risum concede benignum,
41
risum qui roseo teneroque recluditur ore.
42
Prorsus danda tibi rediens munuscula servo.
43
Sunt violae molles, quas nuper vimine strinxi.
44
Ut redolent! Cupiunt nitido sub lumine pectus
45
exornare tuum. Festinans accipe sertum.
46
Collectae violae teneri sunt pignus amoris.
47
O resera postes; aperi iam, cara, fenestram”.
48
Hos iuvenis promit medio de pectore cantus.
49
Felix experiens dulces qui sentit amores!
50
At sunt qui redeunt nimio sub pondere curvi.
51
En qui fert humeris solido de robore truncos
52
fraxineasque sudes; veniens en cultor onustus
53
rastro dentato, marra rigidoque bidente.
54
En qui fulmineas salices myrtosque reportat;
55
qui virgulta refert, frutices nigrasque cupressos,
56
arbuta vel teneros quae pascant frondibus haedos.
57
Ast alii redeunt non ullo pondere pressi.
58
Ecce duo qui, dum baculo vestigia firmant,
59
actos alterno currunt sermone labores.
60
“Iamque december adest, iam canent arva prunis?”.
61
“Quid refert, facilis cum nos fortuna sequatur?”.
62
“At placidam vitam, laetam dum poscimus horam,
63
mors inopina venit”. “Moestas depromere voces
64
quando cessabis? Spes nonne renascitur alma?
65
Dic modo, ruricoli quo pervenere labores?
66
“Omnia complevi. Iam tauris arva subegi”.
67
“Tu prudens es. Quid melius tibi sidera spirent?”.
68
et tritici scissis commisi semina sulcis”.
69
“Ipse, prius veniant quam densi nubibus imbres,
70
(usus me docuit) persolvo cuncta quotannis”.
71
“At tibi sunt iuvenes validi, quos ponis in agris.
72
En ego, semper egens, proscindo rura ligone.
73
Quis nunc praevalido terras convellat aratro?”.
74
Hic paulum, tacitus, suspensa mente moratur.
75
Dein: “Mihi natus erat, patri qui firma cadenti
76
brachia praebebat; matri qui dulce levamen
77
subsidiumque dabat… Quis nobis abstulit illum?
78
Spem tenerae matri quis tam crudelis ademit?
79
Fortis erat, praestans docilisque parentibus ipse.
80
Ipse vigil densas sternebat messor aristas
81
et pingues tenero pascebat gramine vaccas.
82
Ipse boves domitos curvo exercebat aratro
83
ac sterilem presso curabat vomere campum.
84
Fecundas rapida cum vites falce putabat,
85
crede mihi, non alter erat qui vinceret illum.
86
Fortunatus eram quamvis possessor agelli
87
exiguumque meum spectarem pauper acervum.
88
Extracto numero natus conscribitur ipse,
89
qui virides silvas, qui tantum viderat agros.
90
Interea furians Mars toto saevit in orbe.
91
uxores linquunt capientes arma mariti.
92
Tunc iuvenes linquunt matres linquuntque sorores
93
tumque domus alto gemitu luctuque replentur.
94
Bella fremunt populi campique cruore rubescunt.
95
Natus iit, matrem memori qui corde colebat.
96
Nec rediit… Genetrix fletum nunc fundit amarum
97
atque1 dies tristi versat noctesque dolore”.
98
Hisce tacet dictis lacrimans socioque relicto
99
ascendit solus clivoso tramite collem.
100
Interea sudo rutilant ex aethere stellae.
Arretii, m. iul. a. mcmxxxi
Vincentius Polydori
Critical Notes
-
1) atque: originally atques, corrected by FLT editors.